Ginekomastia. Przyczyny, diagnoza, leczenie

Ginekomastia - co to takiego?

Ginekomastia to powiększenie jednego lub obu gruczołów sutkowych u mężczyzn lub chłopców w okresie dojrzewania. Jak wyjaśnia nasza ekspertka, chirurg Zuzanna Horynecka:

Spowodowane jest to nienowotworowym rozrostem tkanki gruczołowej. Może być mylona ze schorzeniem o podobnym do ginekomastii wyglądzie, ale spowodowanym rozrostem tkanki tłuszczowej czyli lipomastią.

Diagnozę ginekomastii opiera się o badanie fizykalne.

Pod otoczka sutkową wyczuwalny jest wówczas gruczoł o co najmniej 2-centymetrowej średnicy. Pomocne jest również badania ultrasonograficzne - tłumaczy.

Częstość występowania różnego stopnia ginekomastii w populacji dorosłych mężczyzn szacuje się na ponad 30%, a w okresie noworodkowym, dojrzewania płciowego i starzenia (tzw. ginekomastia fizjologiczna) nawet na 70%.

 W okresie młodzieńczym jest to schorzenie częste, bo dotyczy ponad 70% nastolatków, ale ustępuje samoistnie u ok. 90% przypadków. Konsultacji wymaga jeśli dodatkowo pojawia się wyciek z brodawki, gruczoł jest bolesny lub jeśli nie ustępuje samoistnie po okresie dojrzewania - dopowiada lekarz.

Nowotwory złośliwe zabijają polskie kobiety. Które są najbardziej niebezpieczne?

Andropauza. O czym powinien wiedzieć mężczyzna

Dieta onkologiczna. Co jeść i pić, gdy organizm walczy z nowotworem?

Łysienie u mężczyzn. Co robić?

Niepłodność. Kiedy zdecydować się na badanie nasienia?

Metotreksat - działanie i wskazania do stosowania

Ginekomastia. Co jest przyczyną?

Ginekomastia u dorosłych mężczyzn może być wynikiem:

• zaburzeń hormonalnych (zaburzona równowaga między estrogenami a androgenami),
• powikłań po przebytych chorobach m.in.  ostrej niewydolności nerek, marskości wątroby, nowotworu wątroby,
• przyjmowania medykamentów, które hamują syntezę testosteronu,
• przyjmowania estrogenów.

Do ginekomastii prowadzi przewaga działania estrogenów nad androgenami na zawiązki gruczołu sutkowego, co pobudza jego rozrost. Zuzanna Horynecka tłumaczy fachowo:

Brak równowagi hormonalnej może wynikać z zaburzeń syntezy albo eliminacji estrogenów lub androgenów, zaburzeń ich działania na poziomie receptorów tkankowych lub wiązania z białkami osocza.

I przyznaje:

Najczęściej „winę” ponosi stosowana farmakoterapia, w tym leki o działaniu antyandrogennym: ketokonazol, enalapryl, werapamil, ranitydyna, omeprazol czy spironolakton.

Ginekomastia. Diagnostyka i leczenie

Przy odnalezieniu źródła problemu ginekomastii pomocne mogą być badania: oznaczenie poziomu testosteronu we krwi, estradiolu, hormonów tarczycy i enzymów wątrobowych. Dodatkowo lekarz zbierze wywiad odnośnie przyjmowanych leków i przebytych chorób.

Diagnostykę można poszerzyć o badania obrazowe, przydatna bywa ultrasonografia (np. USG gruczołów sutkowych, jąder, nadnerczy). Wskazana jest również konsultacja endokrynologiczna. Niekiedy istnieją wskazania do wykonania biopsji sutka (pobrania wycinka zmienionej tkanki do oceny histologicznej) - wylicza nasza ekspertka.

Ponadto w uzasadnionych przypadkach wykonuje się tomografię komputerową albo rezonans magnetyczny nadnerczy lub przysadki. RTG klatki piersiowej jest pomocne przy podejrzeniu hormonalnie czynnych guzów śródpiersia.

Metodą standardową w przypadku ginekomastii jest leczenie operacyjne. Najczęściej zajmują się tym chirurdzy plastyczni, ale i chirurdzy ogólni oraz onkologiczni.

Kiedy ginekomastia jest niebezpieczna?

Nasza ekspertka zauważa, że w przypadku ginekomastii zwłaszcza jednostronnej, konieczne jest wyeliminowanie aspektu onkologicznego:

Wówczas wymagane jest wykluczenie raka gruczołu sutkowego. U mężczyzn jest to schorzenie rzadkie, lecz obarczone gwałtownym przebiegiem i gorszym rokowaniem - zauważa chirurg.

W ginekomastii obustronnej również niezbędny jest proces diagnostyczny, na podstawie którego lekarz wykluczy zmiany nowotworowe.

Leczenie chirurgiczne jest koniecznie w potwierdzonym onkologicznym przypadku. Jeśli jednak podłoże problemu jest hormonalne, leczenie następuje ze wskazań estetycznych - zauważa