Odma opłucnowa jest stanem, w którym powietrze dostaje się do jamy opłucnowej. Jama opłucnowa znajduje się między płucem (opłucna trzewna) a ścianą klatki piersiowej (opłucna ścienna), zebrane w niej powietrze napiera więc na płuco, prowadząc do jego zapadania, uniemożliwia to prawidłowe oddychanie.
Objawy odmy są bardzo charakterystyczne. Najczęściej odczuwany jest silny, uciskający ból klatki piersiowej, uniemożliwiający wykonanie pełnego oddechu. Oddech jest płytki i świszczący. Szybko narasta duszność.
Objawy mogą nasilać się wskutek gwałtownego kaszlu lub wysiłku fizycznego. Towarzyszy im również nadmierna potliwość, przyspieszenie tętna, bladość skóry i ogólne osłabienie.
Odmie towarzyszyć mogą również omdlenia, wynikające z niedotlenienia organizmu, sinica centralna i poszerzenie naczyń żylnych.
Odma jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia, dlatego, jeżeli u pacjenta występują powyższe objawy, należy jak najszybciej interweniować, udać się na oddział ratunkowy lub skonsultować z lekarzem.
Opisane wyżej objawy dotyczą odmy o pokaźnych rozmiarach, bardzo często zdarza się, że niewielka odma, powstała na skutek kaszlu wchłania się sama i nie daje żadnych niepokojących symptomów.
Ze względu na rodzaj powstania, odmę opłucną możemy podzielić na odmę opłucnową:
Ze względu na mechanizm powstania odmy wyróżniamy odmę opłucnową:
Ze względu na wielkość odmę opłucną dzielimy na:
Ponieważ odma daje charakterystyczne objawy, bardzo często do jej zdiagnozowania wystarczy wywiad lekarski i badanie palpacyjne. W dalszej i bardziej szczegółowej diagnostyce stosuje się badanie USG powłok brzusznych, tomografię komputerową czy RTG klatki piersiowej, mają one wykazać skupiska nagromadzonego powietrza.
Dodatkowymi badaniami może być gazometria i pulsoksymetria, które mają określić wysycenie krwi tlenem, a także badanie EKG serca, które wykaże nieprawidłowości w jego pracy, mogące wynikać z niedotlenienia.
Leczenie zależy od rodzaju zdiagnozowanej odmy, jej wielkości oraz sposobu, w jaki powstała. Niewielka odma bardzo często wchłania się sama i nie wymaga ingerencji z zewnątrz. W przypadku odmy zamkniętej niewielkich rozmiarów bardzo często wystarczą ćwiczenia oddechowe i odpoczynek w pozycji leżącej, trwający kilka dni.
W przypadku odmy większych rozmiarów wykonuje się aspiracje z pomocą strzykawki, podczas której odciąga się powietrze znajdujące się w opłucnej.
W wypadku odmy opłucnej otwartej bardzo duże znaczenie ma zamienienie jej w odmę zamkniętą, za pomocą sterylnego opatrunku.
Inną metodą jest drenaż jamy opłucnej, założony dren generuje ujemne ciśnienie, dzięki czemu powietrze jest stopniowo usuwane.
W wypadku nawracającej odmy najczęściej wykonuje się torakotomię, w celu uzyskania dostępu do narządów znajdujących się wewnątrz klatki piersiowej i usunięcia szkód wywołanych odmą.
Pacjent, po ingerencji chirurgicznej może wymagać leczenia tlenoterapią. Wymagane są również badania kontrolne po upływie 3-4 tyg. od usunięcia odmy.
Odma jest przeciwwskazaniem do nurkowania oraz podróżowania samolotem (przynajmniej 6 tyg. po przebytej odmie należy powstrzymać się od podróży tym środkiem transportu). Zaleca się również unikanie palenia tytoniu jako środka zapobiegawczego. Palenie w przebiegu odmy będzie pogłębiało jej stan, a w przyszłości może na nowo ją wywołać.
Serwis HaloDoctor ma charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny i w żadnym wypadku nie zastępuje konsultacji medycznej. W celu dokładnej diagnozy zalecany jest kontakt z lekarzem. Jeśli jesteś chory, potrzebujesz konsultacji lekarskiej, e‑Recepty lub zwolnienia lekarskiego umów wizytę teraz. Nasi lekarze są do Twojej dyspozycji 24 godziny na dobę!